"Bazen muhafazakar yanım ortaya çıkıyor ve masalarda eskiz kağıdı göremeyince endişe ediyorum"

Son 20 senede Türkiye'de mimarlık yapma dinamikleri sizce ne şekilde değişti?

Her dönem kendi içinde zorluk ve kolaylıklarını, avantaj ve dezavantajlarını barındırır. Bizden önceki kuşağın şanslı olduğu bir yan vardı: Azdılar… Türkiye'de çok az mimarlık ofisi vardı; şimdi ise epeyce varız. Hatta artık reklamcılar gibi kategorilendiriliyoruz! Dün çok iyiydi ve bugün kötü ya da dün kötüydü, bugün çok iyi diye bir şey yok. 21. yüzyılda, bugünün koşullarıyla hepimiz gereklilikleri yerine getiriyoruz. Ama bugün toplum mimarlığın daha çok farkında ve bu iyi bir şey… Eskiden daha küçük bir zümre farkındaydı ve onun içinde devlet vardı, özel sektörün en üst düzeyi vardı. Ama şimdi topluma yayıldı. En azından iyi mimarlığın bir marka değeri kattığının farkındalar.



Gerçi şunu da hatırlıyorum: Rahmetli Turgut Cansever Boğaz'da bir yalı yaparken Bebek Kahvesi'nde oturup, karşı tarafta boyacıdan iki ton, üç ton renk farklılıkları isteyip, günlerce cephe denemesi yaparmış. Şimdi öyle şanslar elbette yok! Kimsenin böyle bir zamanı da yok! Eskiden vakit daha kaliteli süreçlere ayrılıyordu, şimdi ise çok hızlandık. Galiba bu dijital dünya bizi hızlandırdı. Cep telefonumuz yokken, ofiste değilsek kimse bizi bulamıyordu. Şimdi ofiste bulamadığı anda 10 saniye sonra cep telefonundan arıyor. Yani tüm bu teknolojinin ilerlemesi ile her şey çok hızlandı. Bu hızlanmanın olumlu-olumsuz tarafları elbette var. Ama olumlu yanından bakarsak, dijital dünyanın genişlemesi ile daha fazla bilgiye ulaşıyoruz.



Mistral

Mimarlık yapma biçimleriniz değişti mi? Kreatif'in bu anlamda geçirdiği evrimi tanımlayabilir misiniz?

Belki üretim yapma biçimleri değişti. Çok daha bilişimsel olduk. Tüm sunum, üretim teknikleri bilgisayar üzerinden yürüyor. Yeni kalem, Mouse… Yeni eskiz kağıdı da ekran. Ben de kimi zaman gayet muhafazakar bir yanımı ortaya çıkarıyor ve bundan rahatsız oluyorum. Çünkü insanların masalarında eskiz kağıdı, kalemi ya da cetvel gibi şeyleri göremeyince endişe ediyorum. Ama bir taraftan da bunu dijital ortamda çok iyi yapanlar var! Aşağıda bakıyorum, bazı arkadaşlarım dijital ortamda çok iyi tasarım yapıyorlar. Ben hala eskizimleyim ve yine de hala herkese söylüyorum: Eskiz kağıdından, kaleminden bir tarafımız ile uzaklaşmamamız gerektiğini düşünüyorum.

Tüm bu tasarlama araçlarının değişimi, Kreatif'in mimarlık biçimlenişindeki çizgisini değiştiren/dönüştüren bir etkiye sahip oldu mu?
Strüktür tasarımlarında etkili oldu. Berlin'de mimarların el eskizlerini konu alan bir sergi vardı. Bu sergide Frank Gehry'nin meşhur balığının dijital bir çıktısını gördüm. Altında şöyle yazıyordu: "Dijital dünyadan önce ben bunu sadece gözümü kapadığım zaman hayal edebiliyordum." Gehry'nin bu sözü değişimi, sanırım herkes için çok iyi açıklıyor.