URBANJOBS

Murat Dede tarafından kurulan URBANJOBS; genç ve hızla büyüyen ekibiyle iç mimari, ürün tasarımı, çalışma ortamları, mağazalar ve yiyecek-içecek deneyimleri üzerine projeler üretiyor. Kullanıcıların alışkanlıklarıyla beklentileri arasındaki bağı, mekanların boyutlarının ötesinde detaylarla kurmaya, “bütünsel tasarım” yaklaşımı ile şehrin nabzını tutan işlere imza atmaya devam ediyor.

URBANJOBS kurucusu ve baş tasarımcısı olarak İç Mimar Murat Dede ile; eğitim geçmişini, deneyimlerini, çalışmalarını, gastronomi dünyasıyla kesişen yollarını, tasarım anlayışı ve mekân çözümlerine dair bir söyleşi gerçekleştirdik. Vaktini ayırdığı için tekrar teşekkür ederiz.

Öncelikle sizi tanıyarak başlayalım.

1986 yılında İzmir’de doğdum. Çocukluğumdan itibaren aslında tasarımla ilgili bir şeyler yapacağım belliydi. İlkokul, ortaokul zamanları, kendimce uçak planları çizerek başladım. Zaten entelektüel bir aileden geliyordum; herhalde bu sebeple biraz daha tasarıma doğru yönelmeye başladım. Sonradan İzmir Ekonomi Üniversitesi İç Mimarlık bölümünü birincilikle kazandım. Neredeyse sonunculukla mezun oldum. Burada başarılı olduğum tek ders stüdyo dersleriydi. Sonrasında Gelibolu’ya giderek kısa bir süre marangozluk yaptım. Orada biraz ahşabı tanıdım, öğrendim. Aslında dülgerlik denebilir ona, ahşaptan ev de yapılan bir atölye. Bir yandan ağaç evleri modelliyordum, sonrasında atölyenin her türlü kademesinde çalışıyordum. Güzel bir deneyimdi. Daha sonra Roma’ya Sapienza Üniversitesi’nde gittim. Orada sergileme ve kamusal alan tasarımı üzerine yüksek lisans yaptım. Çok değerli mağaza ve restoran tasarımcısı öğretim görevlilerinden, aydınlatma tasarımcılarından ders alma fırsatı buldum. Sonrasında Türkiye’ye dönüp farklı yerlerde çalıştım. Biraz da Nevzat Sayın’ın yönlendirmesiyle URBANJOBS’ı kurdum. Son işyerimden ayrıldıktan sonra birkaç tane daha iş opsiyonu vardı önümde ama Nevzat Sayın, “Yıllardan beri kendi işini kurmak istiyorsun, haydi bakalım” dedi ve beni bu işe itti. 

İzmir Ekonomi Üniversitesi İç Mimarlık Bölümü’nden sonra La Sapienza di Roma Üniversitesi’nin Mimarlık Fakültesi’nde yüksek lisansınızı tamamladınız. Eğitiminiz nasıl geçti, şu anda üretimlerinizde nasıl bir etkisi var?

İç mimarlık bölümüne girerken yetenek sınavında bir hocamız vardı; “Yaratıcı bir insan olduğun belli, umarım eğitim hayatı başta olmak üzere seni köreltmeyiz burada” demişti. Uçan fikirler dünyasından ayağı yere sağlam bassın diye sistemin içerisine entegre olmak için bazı şartlar gerekiyor maalesef ve üniversite eğitimi de bunu veriyor. Fakat değerli insanlardan değerli şeyler öğrendiğimi düşünüyorum üniversite hayatım boyunca. Özellikle temel tasarım derslerinde veya bana çok vizyon kattığını düşündüğüm fiziksel maket yapımı gibi derslerde. Diğer derslerin insanın zaten kendini geliştirebileceği yerler olduğunu düşünüyorum. Eğitim hayatında gerçekten yetkin olduğunuz, daha doğrusu eğilimli olduğunuz bir tarafa yönelmeniz sizin orada yetkinleşmenizi sağlıyor. Üniversite yıllarımda kütüphanenin tasarım bölümündeki neredeyse tüm kitapları okumuştum. Hafta sonları öğrencilik hali malum, bütün kitapları alabilecek bütçeniz yok. Boyut Yayınları’nındı galiba Mimarlar serisi vardı, Mimarlar Odası’nda buluyordum, hafta sonları da Mimarlar Odası’na gidip onların kütüphanesinde kitap okuyordum. Bazen de kitabı ödünç alıp fotokopisini çekip geri bırakıyordum. Gerçekten hiçbir şekilde dersleri sevmeyen fakat işine inanılmaz tutkulu bir öğrenciydim. Özellikle tasarım stüdyosu derslerinde akşam eve geliyordum, yemeğimi yiyordum, gece 12’de çalışmaya başlıyordum, sabah 5’e kadar; bir iki saat uyuyup okula gidiyordum. 

Üniversite hayatımda, üniversite içerisinde kulüp olmayan, bağımsız bir tasarım grubu kurdum. Orada okul için farklı, kendimizce protesto niteliğinde tasarımlar üretmeye başladık. Sonradan döner sermayenin tasarım işlerini, tabii ki çok cüzi ücretlerle, ekip içerisinde bölüştürerek tasarımlar üretmeye başladık. Yine üniversite yıllarında okulun bölüm başkanlarıyla beraber farklı projelere dahil olmaya başladım. Hocalarımın yarışma projelerine girmeye başladım. Onlara kimi zaman maket yapıyordum, kimi zaman tasarım aşamasında kendimce fikirler üretiyordum. 

İkinci sınıfın yaz aylarında okulun proje inşaat koordinatörlüğünde çalışmaya başladım. Orada bir mimar büyüğümüz vardı, Mehmet Bey, sağolsun çok şey kattı bana. İki sene boyunca orada çalıştım. Aslında çalışma hayatım orada başladı diyebilirim. Gerçekten de bir hakkediş usulüyle oradan para kazanmaya da başlamıştım. 

Sonrasında tasarım grubu vs. derken öğrenci konseyi başkanı oldum. Emre Hocamız, “Ankara’da İç Mimarlar Odası’nın üye öğrenci kurultayı yapılacak; seni de mesleki örgütlenme üzerine sunum yapmaya davet ediyoruz” demişti. Yaklaşık 500-600 öğrenci, farklı okullardan farklı konuşmacılar vardı. Ben de hem tasarımcı hem de örgütçü kişiliğimle; çünkü kurduğum tasarım grubu okulda epey bilinen bir gruptu; sahneye çıkıp nasıl bir sistem kurguluyoruz, neler yapıyoruz anlattım. Keza bunlar benim sonraki meslek pratiğimde de çok etkili oldu. O kadar öğrencinin ve İç Mimarlar Odası’nın önünde ben bir anda “Biz bunu niye İç Mimarlar Odası’na bırakıyoruz; kendimiz yapacağız” dedim. Birkaç hafta sonra hem bizim hem de diğer okullardan öğrenciler, “Sen böyle bir şey demiştin; hadi başlıyoruz” dediler. Beni önder olarak seçtiler sağ olsunlar. Hiçbir yere bağımlı olmadan kendi kendimize organizasyonunu yaptık. Farklı yerlerden farklı destekler alarak; Ankara’dan, İstanbul’da ve bir iki yerden daha birçok otobüs kaldırarak öğrencileri ücretsiz olarak okulumuza getirdik. Orada “İç Mimarlık Öğrencileri Birliği” adında bir oluşum kurduk, 20.’sine kadar da geldi. Ben de ara ara konuşmacı olarak davet ediliyordum. Sonradan da bunun ismini değiştirildi; her organizma gibi bu da farklı bir yöne doğru kaymaya başladı. Şu an adı sanı farklı bir örgüt olarak mesleki hayata katkı sağlamaya devam ediyor.