Zemin_siz İstanbul (Ground_less)

Murat Germen, Zemin_siz (Ground_less) başlıklı sergide Batı’nın gelişimini destekleyen ufuk çizgisi ve sabit bir zemine dayalı doğrusal perspektifin aksine çağımızın baskın görsel dili olan dikey perspektifin İstanbul metropolüne uygulanmasına odaklanıyor. Dikey perspektif uydu görüntüleri ve drone çekimleri gibi teknolojilerle elde ediliyor ve burada amaç, bu yeni bakış açısının yarattığı çoklu ufuk noktalarını ve zeminsiz olma kavramını kullanarak İstanbul hem tarihi bir merkez hem de sürekli izlenen ve genişleyen bir alan olarak yeniden haritalandırmaktır.

Sergideki yapıtlar dört alt başlık altında gruplandırılabilir:

Ölçek ve hegemonya açısından izleyici şehrin fiziksel sınırları ve coğrafi büyüklüğüyle yüzleşmektedir. Hava fotoğrafçılığındaki yüksek irtifa perspektifi Batı’nın doğrusal ilerleme düşüncesinin aksine, şehrin kaotik yayılımını gösteriyor. Yatay perspektif, sıklıkla, bir şehrin formunu gözden kaçırır, ama yüksek irtifa fotoğrafları şehrin genişlemesini ortaya koyar. Bu da şehrin ulaşılabilir veya ölçülebilir bir mesafede olduğu yanılsamasını yıkmaktadır. İkinci olarak topografya yönünden drone fotoğraflar kullanılarak belirli bir çevredeki yoğunlaşma ve altyapı karmaşası gündeme getirilir ve bu, dikey bakışın alanları ve hatta toplumu katmanlara ayırdığını görselleştirmektedir. Böylece belirli, statik bir zemin kavramı reddedilirken, İstanbul su yolları ve  ulaşım ağlarıyla sürekli değişen, geçici bir an olarak görülebilmektedir.

Germen gözetim ve yeni kent alanları bağlamında şehir merkezlerindeki büyük kamusal alanlara ve tarihi binaların çevresindeki trafik ve yaşam yoğunluğuna odaklanarak Tanrı’nın Gözü kavramını ele almaktadır ve dikey bakışın üst konumdan alt konuma doğru hiyerarşik bir yapı oluşturduğunu göstermektedir. Böylece siyasal strateji için kaçınılmaz olan zemin kavramı, drone fotoğraflarında planlı meydanların temsil edilmesiyle sorgulanabilmektedir. Son olarak kitle ve sonsuzluk konusunda sanatçı izleyiciyi görsel manipülasyonlarla karşı karşıya getirerek, dikey perspektifin yarattığı yeni görsel yapının doğasını sorgulamaktadır. Formların sonsuzluk ve kitle için feda edildiği matematiksel işlemler, küçük gezegenler olarak somutlaştırılır ve bu teknik özne-nesne,  zaman-mekan gibi düaliteleri ortadan kaldırır ve alternatif kavram olasılıklarını açar.

Zemin_siz İstanbul şehrin güzelliğinin sergilenmesinin ötesinde, onu çağdaş sanat ve kültür tarihi bağlamında perspektif, gözetim, militarizm ve mega şehirlerin yaygınlaşmasına dair bir görsel araştırmadır. Drone ve uçakların sunduğu teknik olanaklar şehrin yüzeysel yaşamının ötesindeki coğrafi hakikatini ortaya çıkarıyor. Sergi izleyiciye İstanbul’un kendi içine kıvrılan, kontrol edilen ve sınırsızca genişleyen bir gezegen olduğunu da gösteriyor.

19 Aralık günü açılacak serginin küratörlüğünü Firat Arapoglu üstlendi. Zemin_siz (Ground_less) 2 Şubat 2026 tarihine dek Collect Gallery’nin Tomtom’daki mekanında ziyaret edilebilir.