Mühendislik ve Müteahhitlik Tarihimiz: "KM. 441 - İlkler"de

mimarizm.com / 21 Aralık 2012

"KM. 441 - İlkler"

Çatalağzı -Karabük ve Ankara -Sarıyar Barajı- Adapazarı Arası 154 kV Enerji Nakil Hattı 1953-1957

İkinci Dünya Savaşı, Sezai Türkeş ve Feyzi Akkaya'nın birkaç çalkantılı yıl geçirmesine neden olur. İki mühendisin de ikinci kez askerlik görevini yerine getirmesi gerekir. Ayrı geçen bu yıllarda çeşitli etüt, aplikasyon1 ve şehir haritaları gibi topografik çalışmalar yaparlar. Savaş sonrasında kısa süre içinde köprü, demiryolu hattı, sondaj çalışması ve iskele gibi farklı projelerin sayısı artar. 1953 baharında Türkiye'nin ilk 154 kilovoltluk enerji nakil projesi başlar. Çatalağzı-Karabük ve Ankara-Sarıyar Barajı-Adapazarı arasında gerçekleştirilen proje, İstanbul'a verilen elektriğin artırılmasının yanında ulusal enerji sistemine (enterkonnekte sistem) de zemin hazırlar.

Projede, Adapazarı-Ümraniye arasında ‘sıcak hat' olarak nitelendirilen tehlikeli bir kısım yer almaktadır: Sağ taraftaki hatlar enerji yüklüyken, sol taraf hatlarının çekilmesi gerekir. İnşaat sahasına getirilen pilon2 malzemelerinin nakliyesinde, sevk listelerinin düzenlenmesinde, gelenlerin istiflenmesinde ve dolayısıyla da montajında çeşitli problemler ve gecikmeler yaşanır. Pilon malzemelerinin inşaat sahasındaki dağınık düzeni birtakım parçaların çalınmasına sebep olur. Bu aksaklıklar karşısında Feyzi Akkaya, daha sonra kaleme alacağı ‘Şantiye El Kitabı'nda şantiye işletim sistemleri, proje bazlı ekip yetiştirme ve inşaat alanlarındaki düzen konusundaki önemli konuları tek tek not eder, çizimlerle anlatır. Böylece Türkiye'nin müteahhitlik tarihi için önemli bir teknik bilgi ve yöntem havuzu yaratmış olur. Bu proje, yüzölçümü gittikçe genişleyen faaliyetlerin icrasındaki teknik işleyişin yerleşmesinde önemli bir rol üstlenir.

1 Aplikasyon: Etüt haritasına kımızıyla çizili nihai güzergâhı, şartnamesine göre araziye kazıklama ve profilini çıkarma işi.
2 Pilon: Havai hat kablolarını taşıyan ve demir profillerden imal edilmiş olan kafes direk.