Acil Durumlar için Yenilikçi ve Sürdürülebilir Barınma Üniteleri: Kağıt Tüplerle Yenilikçi Bir Yaklaşım

mimarizm.com / 04 Haziran 2025

TÜBİTAK 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı kapsamında desteklenen araştırma projesinin yürütücülüğünü Mimar Özge Çamlıbel, danışmanlığını ise Prof. Dr. Nazan Kırcı üstlenmiştir.

TÜBİTAK 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı kapsamında desteklenen yürütücülüğünü Özge Çamlıbel’in ve danışmanlığını Prof. Dr. Nazan Kırcı’nın üstlendiği araştırma projesi tamamlanmış olup, günümüz afet barınaklarının karşılaştığı lojistik, iklimsel ve kullanım süresine ilişkin sorunlara yenilikçi bir öneri sunmaktadır. Proje, geleneksel barınak sistemlerinin ötesine geçerek çevresel etkileri azaltan, hızlı kurulabilen ve uzun vadeli kullanım olanakları sunan bir yapı önerisi geliştirmiştir.

Proje ile ilgili detaylar aşağıda sunulmaktadır.

Afet Sonrası Barınma Problemleri

Afet sonrası barınma çözümleri, genellikle kısa vadeli ihtiyaçlara cevap verecek şekilde tasarlanmakta ve yalnızca acil durum barınması sağlayacak düzeyde işlev sunmaktadır. Ancak bu çözümler uzun vadeli yaşam koşullarını desteklemekte yetersiz kalmakta; iklim koşullarına uyum, kullanıcı konforu, mahremiyet, güvenlik ve sürdürülebilirlik gibi önemli kriterleri göz ardı etmektedir. Özellikle Türkiye gibi deprem riski yüksek ülkelerde, afet sonrası hızlı kurulumun yanı sıra uzun süreli yaşanabilirlik sağlayan barınma çözümlerine ihtiyaç duyulmaktadır.

Barınma Ünitelerinde Sürdürülebilir Çözümler Mümkün mü?

Bu proje, afet sonrası acil barınma çözümlerinin uzun vadeli eksikliklerini göz önünde bulundurarak, sürdürülebilir, modüler, ekonomik ve kullanıcı dostu bir alternatif geliştirmeyi hedeflemektedir. Amaç, sadece hızlı kurulan birimler üretmek değil; aynı zamanda çevre dostu, yapısal olarak dayanıklı, farklı kullanıcı ihtiyaçlarına cevap verebilen, taşınabilir ve yeniden kullanılabilir barınma sistemleri tasarlamaktır. Bu doğrultuda, mevcut sistemler üzerine yapılan literatür taraması ve saha analizleriyle birlikte, mevcut barınakların yetersizlikleri sistematik olarak değerlendirilmiş, projenin tasarım kriterleri bu bulgular doğrultusunda şekillendirilmiştir.

Proje Kapsamı

Proje kapsamında, Türkiye’deki afet sonrası barınma örnekleri analiz edilmiştir. Literatürdeki mevcut çözümlerin avantaj ve dezavantajları incelenmiştir. Modüler ve genişletilebilir bir sistem önerisi geliştirilmiştir. Geri dönüştürülebilir ve sürdürülebilir yapı malzemeleri değerlendirilmiştir. Malzeme, taşıyıcılık, ısı yalıtımı, kurulum süreci ve taşıma kapasitesi açısından analizler gerçekleştirilmiştir. Lojistik, üretim ve montaj süreçleri göz önünde bulundurularak sistemin uygulanabilirliği test edilmiştir.

Özgün Değer

Bu proje, afet sonrası barınma çözümlerine yönelik literatürdeki mevcut yaklaşımlardan farklı olarak, hem malzeme hem de sistem düzeyinde özgün katkılar sunmaktadır. Taşıyıcı sistemde kullanılan kağıt tüplerin elastomerik reçine ile lamine edilerek güçlendirilmesi, bu geleneksel olmayan malzemenin yapısal sistemlerde kullanım potansiyelini ortaya koymakta ve yapı malzemeleri alanında yenilikçi bir yaklaşım sunmaktadır. Geri dönüştürülebilir ve çevre dostu malzemelerin tercih edilmesi, projenin sürdürülebilirlik ilkelerine bağlılığını güçlendirmekte; hem üretim hem de kullanım sürecinde çevresel etkileri en aza indirmektedir. Tasarımın modüler ve genişleyebilir yapısı, farklı ihtiyaçlara ve mekansal senaryolara uyum sağlayarak afet sonrası geçici barınma çözümlerini daha esnek hale getirmektedir. Ayrıca, sistemin herhangi bir uzmanlık gerektirmeden iki kişi tarafından kısa sürede kurulabilmesi, afet sonrası ilk müdahale süreçlerinde büyük bir operasyonel avantaj sağlamaktadır. Tüm bu özellikler bir araya geldiğinde, proje yalnızca barınma ihtiyacına çözüm sunmakla kalmayıp; aynı zamanda mimarlık, malzeme bilimi ve afet lojistiği alanlarında uygulanabilir ve geliştirilebilir bir model önermektedir.

Malzemeler