İstanbul Araştırmaları Enstitüsü, Cumhuriyet’in ilk yıllarında mimarlığı, merakı ve maceraperestliğiyle öne çıkan Arif Hikmet Koyunoğlu’nun izini süren bir fotoğraf sergisine ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor.
Arif Hikmet Koyunoğlu’nun tasarımı Türk Ocağı binası, Ankara, 1930.
Suna ve İnan Kıraç Vakfı İstanbul Araştırmaları Enstitüsü, 2025 yazında, Cumhuriyet’in ilk yıllarının özgün simalarından ve önemli mimarlarından Arif Hikmet Koyunoğlu’nu odağına alan yeni sergisiyle ziyaretçileri zamanda bir yolculuğa davet ediyor. Maceraperest Bir Mimarın Fotoğrafhanesi: Arif Hikmet Koyunoğlu 1893–1982 başlıklı sergi, Koyunoğlu’nun erken 20. yüzyılda çektiği fotoğraflar aracılığıyla hem yaşam öyküsünü hem de dönemin mimari ve toplumsal dönüşümünü gözler önüne seriyor.
Sergi, Sanâyi-i Nefîse Mektebi’ndeki öğrencilik yıllarından Erzurum’daki askerlik dönemine, Yeraltı Fotoğrafhanesi’ndeki çalışmalarından Ankara, İstanbul, Bursa, Nevşehir ve Kırşehir gibi farklı kentlerdeki gözlemlerine kadar Koyunoğlu’nun yaşamına yayılan geniş bir görsel arşivi bir araya getiriyor. Fotoğraflar; şehir manzaralarından mimari detaylara, sokaklardan insan portrelerine kadar zengin bir içerikle, modernleşme sürecindeki Türkiye’nin kültürel hafızasını belgelerken, bir mimarın vizyoner dünyasına da kapı aralıyor.
Mimarlık, macera ve merak
Köklü bir Osmanlı ailesinden gelen Arif Hikmet Koyunoğlu, genç Cumhuriyet’in ilk anıtsal yapılarından Ankara’daki Türk Ocağı binası ve Etnografya Müzesi’nin de mimarı; ancak hikâyesi yalnızca mimarlıkla sınırlı değil. Hayatı boyunca nakkaşlıktan nakliyeciliğe kadar 30’u aşkın meslekte çalışan, Balkanlar’dan Anadolu’ya uzanan coğrafyalarda dolaşan, sınır köylerinden mülteci kamplarına kadar pek çok yeri belgeleyen Koyunoğlu, adeta modern zamanların her anlamda mimarıydı. Yanından hiç ayırmadığı fotoğraf makinesiyle imparatorluğun çözülüşünü, yeni rejimin doğuşunu, gündelik hayatı ve kültürel dokuyu kendi gözünden kaydetti.
Arif Hikmet Koyunoğlu deli pozunda, İşgal İstanbul'unda hapisten çıktığı gün, 1920-1921.
Maceraperest Bir Mimarın Fotoğrafhanesi: Arif Hikmet Koyunoğlu 1893-1982 sergisi, bu çok yönlü kişiliğin izinden giderek fotoğraf arşivini kamuoyuyla kapsamlı bir biçimde ilk kez buluşturuyor. Suna ve İnan Kıraç Vakfı Arif Hikmet Koyunoğlu Fotoğraf Koleksiyonu’ndan derlenen fotoğraflar, yalnızca bir yaşamın tanıklığı değil, aynı zamanda bir toplumun dönüşümüne dair sessiz ama güçlü anlatılar sunuyor.
19 Haziran günü açılacak sergi, İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Galerisi’nde 17 Mayıs 2026 tarihine dek ziyarete edilebilir.
Suna ve İnan Kıraç Vakfı Arif Hikmet Koyunoğlu Fotoğraf Koleksiyonu’na ise dijital olarak erişmek için tıklayın