Salt Araştırma Fonları’yla bu yıl desteklenen projeler, 12 Aralık Cuma günü Salt Galata’da gerçekleştirilecek sunumlarla tartışmaya açılıyor.
Garanti BBVA tarafından kurulan Salt’ın birlikte öğrenme ve tartışmayı teşvik etmek amacıyla her yıl düzenlediği Salt Araştırma Fonları’yla 2025 yılında desteklenen projelerin bulguları, 12 Aralık Cuma günü 13.30-19.00 saatlerinde Salt Galata’da gerçekleştirilecek sunumlar ile tartışmaya açılıyor.
Seçici Kurul üyelerinden Dr. Özge Gençel (Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi), Dr. Emre Gönlügür (İzmir Ekonomi Üniversitesi), Doç. Dr. Kıvanç Karaman (Boğaziçi Üniversitesi) ve Doç. Dr. Ayşe Ozil (Sabancı Üniversitesi) moderatörlüğündeki oturumlarda araştırmacılar, çalışmalarının yöntem, süreç ve verilerini paylaşacak. Dört oturumdan oluşan programa çevrimiçi katılım da sağlanabilecek.
Bu yılki programda ilk kez ekonomi tarihine odaklanan bir oturum da yer alıyor. İki araştırma projesine verilen Garanti BBVA Ekonomi Tarihi Fonu aracılığıyla, bu alandaki araştırmalara sürdürülebilir bir katkı sunulması amaçlanıyor.
Salt bu yıl, Türkiye’de kent, toplum ve ekonomi tarihi ile 1950’ler sonrası sanat, mimarlık ve tasarım alanlarına odaklı 220 başvuru arasından toplam sekiz projeye fon sağladı. Bu alanlarda özgün yaklaşımlar geliştirerek bilgi üretimi ve toplumsal hafızaya katkıda bulunan çalışmaları teşvik eden Salt Araştırma Fonları’yla 2013’ten bu yana toplam 88 proje desteklendi.
2025 Salt Araştırma Fonları Proje Sunumları 12 Aralık Cuma günü 13.30-19.00 saatleri arasında Salt Galata'da gerçekleştirilecek. Program herkesin katılımına açıktır.
13.30 Açılış: Deniz Ova (Salt)
13.35-14.20 1. Oturum – Moderatör: Ayşe Ozil
Eda Özel Taycan, “1855 Depremi ve Bursa’nın Yeniden İnşası”
Harvard Üniversitesi Orta Doğu Araştırmaları Merkezi bünyesindeki Disaster Studies Initiative [Afet Çalışmaları Girişimi] kapsamında yürütülen bir dijital beşerî bilimler projesinde araştırmacı olarak çalışan Özel, 1855 yılında meydana gelen iki büyük depremin ardından Bursa’daki yıkımı ve yeniden inşa sürecini inceliyor. Cami, türbe, medrese, han, hamam gibi kamusal binaların ve sivil yapıların hasar durumunu analiz eden çalışma, bu yıkımın kentin fiziksel dokusu üzerindeki etkisinin yanı sıra yeniden yapılanma ve modernleşme sürecini nasıl şekillendirdiğini ortaya koyuyor.
Nilay Ünsal Gülmez ve Berna Yaylalı, “Kültürel Hafıza ve ‘Yeditepeden Yankılar’”
Bahçeşehir Üniversitesi Mimarlık Bölümü öğretim üyeleri Nilay Ünsal Gülmez ile Berna Yaylalı, Baki Süha Edipoğlu’nun 1963 yılında İstanbul Radyosu’nda hazırlayıp sunduğu “Yeditepeden Yankılar” programının ulaşılabilen 24 kaydından hareketle, İstanbul’un sevilen semtleri ve kent deneyimleri üzerine gerçekleştirilen sohbetlerin içerik analizini yapıyor. Programda aktarılan İstanbul anlatılarını kartografik yöntemlerle görselleştiren çalışma, radyo yayınlarının kentsel ve kültürel hafıza üretimi ile temsil süreçlerindeki rolünü irdeliyor.
14.20-14.40 Soru-Cevap
14.55-15.40 2. Oturum – Moderatör: Emre Gönlügür
Ali Rıza Bayrak, “1970-1980 Yıllarında İzmir’in Çeperindeki Gecekondu Mekânlarının Politikası ve Poetikası: Dayanışma Refleksleri ve Direnişin İzleri”
Mekân politikaları ve alternatif medya üzerine çalışan mimar ve akademisyen Bayrak, 1970’lerde İzmir’deki gecekondu hareketlerini inceliyor; barınma hakkı mücadelesini merkeze alarak söz konusu mahalleleri sol hafızada yeniden konumlandırmayı amaçlıyor. Görsel-işitsel materyaller üzerinden gündelik yaşam pratikleri, kolektif mücadeleler ve mekânın dönüşümü arasındaki ilişkileri ele alan araştırma, öznelerin deneyimlerinden beslenen ve alternatif bir arşiv niteliği taşıyan bir karşı-anlatıyı video-deneme formunda sunuyor.
Eyüp Özkan, “Örüntülerin Dışında: Tekirdağ Şarap Fabrikası”
McGill Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nde doktora çalışmalarını sürdüren Özkan, mimar Viktor Adamantidis tarafından tasarlanan ve 1931 yılında Tekel bünyesinde kurulan Tekirdağ Şarap Fabrikası’nı erken Cumhuriyet dönemi sanayileşme politikalarıyla ilişkili olarak inceliyor. Trakya’daki demografik dönüşümlerin mülkiyet ve emek düzenleri ile kamusal yatırım motivasyonları üzerindeki etkisini ortaya koyan araştırma, fabrikanın özelleştirilmesi ve kapatılmasına uzanan süreçten kesitsel okumalar aracılığıyla 20. yüzyıl kent tarihine dair kapsamlı bir çerçeve sunuyor.
Tekirdağ Şarap Fabrikası’nın iç mekânı ve teçhizatı, İnhisarlar İdaresi İstihbarat Bülteni,
Şarap Fevkalade Sayısı, 1944.
15.40-16.00 Soru-Cevap
16.15-17.00 3. Oturum – Moderatör: Özge Gençel
Ecem Yıldırım Güneş, “Türk Sinematek Derneği (1965-1980) ve İstanbul’da Film Kültürünün Kurumsallaşması”
Concordia Üniversitesi Mel Hoppenheim Sinema Okulu’nda doktora çalışmalarını sürdüren Yıldırım Güneş, 1960’lardan itibaren İstanbul’daki film kültürünün kurumsallaşma sürecinde Türk Sinematek Derneği’nin üstlendiği rolü ele alıyor. Derneğin Cinémathèque Française [Fransız Sinematek] gibi uluslararası kurumlarla iş birliğinde düzenlediği film gösterimleri ile Yeni Sinema gibi yayın organları üzerinden, sinemanın bir eğlence ya da propaganda aracı olmanın ötesinde bir sanat dalı olarak kabul görmesi misyonunu nasıl işlevselleştirdiğini irdeliyor.
Deniz Yeşil, “Sanat ile Toplumsal Hareketlerin Kesişme ve Etkileşme Örneği Olarak Çark (1987) Filmi ve Kazlıçeşme Deri İşçileri Grevi”
Araştırmacı ve belgesel sinemacı Deniz Yeşil, 12 Eylül sonrası emek mücadelesi ve sendikalaşmanın politik sinema ve sanatla kesişimini irdeliyor. Araştırma, 1987’de Kazlıçeşme Deri Atölyeleri’nde çalışan 16 yaşındaki bir çocuk işçinin trajik ölümü sonrasında Tarık Akan, Bekir Yıldız, Haşmet Zeybek ve Muzaffer Hiçdurmaz’ın bir araya gelerek deri işçilerinin çalışma koşullarını merkeze aldığı Çark filmi ile filmin çekim sürecinden kısa bir süre sonra başlayan Kazlıçeşme grevine odaklanıyor.
Kazlıçeşme deri işçilerinin grevi, 1987Salt Araştırma, Ali Öz Arşivi
17.00-17.20 Soru-Cevap
17.35- 18.20 4. Oturum (Garanti BBVA Ekonomi Tarihi Fonu Projeleri) – Moderatör: Kıvanç Karaman
Mustafa Batman, “Osmanlı İstanbul’unda Devlet Vakıflarının Hukuki ve Politik Dönüşümü”
Özyeğin Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Bölümü’nde araştırmalarını sürdüren Batman, 18. yüzyıl ortalarından itibaren İstanbul’da imparatorluğun seçkinleri tarafından inşa edilmiş cami, medrese, han, hamam, aşevi gibi vakıf yapılarının 19. yüzyıl boyunca geçirdiği değişimleri inceliyor. Bu süreçte yaşanan toprak kayıpları, küresel iktisadi dönüşümler ile modern belediye ve ticaret kurumlarının yükselişinin, vakıfların işlev ve işleyişini nasıl etkilediğini ele alıyor.
Fatma Genç, “Sıhhat, Terakki, İaşe: Erken Cumhuriyet’te Sıtma ve Pirinç Tartışmaları”
Ordu Üniversitesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü’nde doktora çalışmalarını sürdüren Genç, bir gıda maddesi olan pirincin stratejik bir kalkınma aracına dönüşümünü değerlendiriyor. 1936 tarihli Çeltik Ekimi Kanunu etrafındaki tartışmalardan yola çıkan araştırma, pirinç tarımının teşviki ile sıtma gibi ciddi halk sağlığı tehditleri arasındaki çelişkinin kırsal modernleşme politikalarını nasıl şekillendirdiğini inceliyor; kalkınma politikalarının ekolojik ve toplumsal boyutlarını sorgulamaya açıyor.
18.20-18.40 Soru-Cevap
Ayrıntılı bilgi için tıklayın